DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİ

   Hazırlayan: Ercan TURAN (Ziraat Mühendisi - Tarla Bitkileri)

İKLİM İSTEĞİ

Domates ılık ve sıcak iklim sebzesidir. Soğuklardan çok zarar görür. Sıcaklık eksi 2-3 C ye düştüğünde bitki tamamen ölebilir. Gereğinden fazla sıcaklık ve nem ise bitkide hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir. Sıcak ve kuru  rüzgarlar da fazla miktarlarda çiçek dökülmesine sebep olabilir.

SICAKLIK İSTEĞİ

Domateslerde normal bir gelişmenin meydana gelebilmesi için sıcaklığın en az 16-18°C’ ler de olması gerekir. Domates çiçek tozları 10°C ve daha yukarı derecelerde en iyi olarak 27°C civarında istenilen şekilde döllenme yapabilmektedir.

TOPRAK İSTEĞİ

Domates derin, geçirgen su tutma kabiliyeti iyi humus ve besin maddelerince zengin tınlı toprakları sever. Kumlu- tınlı topraklarda erken ürün verir. Çorağa oldukça dayanıklıdır .En uygun toprak reaksiyonu PH 6,5 civarındadır.

TOPRAK HAZIRLIĞI

Domates Kazık köklü bir bitki olduğu için toprağın derin sürülmesi gerekir. Sürümle birlikte dekara 2-4 ton yanmış ahır gübresi atmak faydalı olur. Sonra kültüvatör veya diskaro ile  kesekler kırılıp tırmıkla düzeltilerek toprak dikime hazır hale getirilir.

EKİM VE DİKİM

Tohumlar kasalara ekilir ve çimlendirilir.

Fideler 5-6 yaprak olunca yerlerine şaşırtılabilir.

Dikimden sonra can suyu mutlaka verilmelidir.

Dikimden 3-4 gün sonra tutmayan fideler yenilenir.

Fide dikimi ilkbahar don tehlikesinin tamamen kalktığı zaman yapılmalıdır. Tarlaya dikimde çiçek açmış veya meyve tutmuş domates fideleri dikilmemelidir. Dikim akşama doğru yapılmalıdır. Fideler güneş altında bekletilmemelidir. Domates yetiştiriciliğinde sıra arası ve sıra üzeri aralıkları çeşidin sırık veya yer(oturak)çeşidi olmasına göre değişir. Sırık çeşitlerde sıra arası 60-80 cm, sıra üzeri 50-60 cm, yer çeşitlerinde sıra arası 100-120cm,sıra üzeri 40-50cm’dir

SULAMA

Sulama yapılırken suyun bitkinin yapraklarına değmemesine özen gösterilmeli yoksa yapraklar çamurlanır ve hastalığa yakalanması kolaylaşır. Domates yetiştiriciliğinde bitkiler üzerinde ilk meyveler görülünceye kadar fazla sulamadan kaçınmalıdır. Bu devreye kadar çapa yapılır. İlk meyveler görüldükten sonra sulama önem kazanır. Hasat başladıktan sonra pratik olarak her toplamadan sonra su verilmelidir.

BAKIM

Fideler esas yerlerinde gelişmeye başladığı andan itibaren yaklaşık 2 hafta sonra çapa yapılır. Birinci çapadan 2 hafta sonra ikinci çapa yapılır. Yabancı otlar yok edilir. Kaymak tabakası kırılır ve toprağı havalandırmak topraktaki rutubeti korumak amacıyla sıra aralarında birkaç defa çapa yapmak çok faydalıdır. Çapalama sırasında boğaz doldurma işlemi de yapılır.

KOLTUK ALMA

Gövde ile yan dalların birleştiği yerde oluşan sürgünlerin alınmasına *koltuk alma* denir. İlk koltuk alma bitkilere herek verildiğinde başlar ve gerektikçe tekrarlanır. Koltuk Almanın Yararları:

Olgunlaşma daha erken başlar,

Az sayıda fakat daha iri ve daha düzgün meyveler elde edilir.

UÇ (TEPE) ALMA

Sırık çeşitlerde uygulanan bir yöntemdir. Bırakılması istenen son salkımın iki yaprak üzerinden bitkinin tepe sürgününün koparılmasına *uç alma* denir.